General Electric bugünlerde iyimser videoların tanıtımını yapıyor. Bunların her birinde yenilikçi fikirlere yer veriliyor; mesela Daniel Nocera’nın buluşlarına. Harvard Üniversiteli kimyager Nocera, ağaçlar gibi enerji üreten yapay yaprak buluşunun öncülerinden. Bir kap suya ışık vuruyor ve oradan bir enerji kaynağı olan hidrojen çıkıyor. Buluşuyla ilgili kısa filmde Nocera, enerji pompalayan bu cihazlardan bir gün her evde bulunacağını söylüyor. “Gözlerinizi kapatın ve evinizin kendi elektriğini kendi ürettiğini düşünün” diyor. Yapay yaprak iyimserliği bir yıl önce Los Angeles Times gazetesindeki bir yazıda yer almıştı. Ondan önceki yıl The New Yorker dergisinde. Ondan da önceki yıl, Nocera’nın “Amacımız her evin kendi elektriğini üretmesi” dediği The New York Times’ta. Peki nerede kaldı elektrik üretimi? Nocera’nın düşüncesi fotosentez fikrine dayanıyor. Işık bir yaprağa vurduğunda o yapraktaki sudan oksijeni ayırır ve hidrojeni de karbondioksite bağlayarak kendi besini olan karbonhidratı üretir. Nocera’nın yaprağı işte bu işlemi taklit ediyor. Bir kaptaki su, ışığa maruz bırakılıyor. Katalizörle kaplı silikon bir çubuk yardımıyla suyun molekülleri ayrışıyor ve bir yandan kabarcıklar halinde oksijen, öbür yandan da (yakıt olarak kullanılabilecek olan) hidrojen yükseliyor. Yaprağın kendisi de, teknolojisi de birçok kez üretildi; yani ortada teknolojik bir engel yok. Bir başka deyişle; sorun icatta değil, onun nasıl kullanılması gerektiğinde. Nocera’nın sözleriyle, “Yapay yapraktan elde edeceğimiz bir kutu hidrojeni hemen kullanamayız.” Bunun için hidrojeni elektriğe çevirebilecek bir yakıt hücresine ihtiyacımız var. Bu tip bir enerji teknolojisini günlük hayata geçirme çabalarından birini hidrojenle çalışan arabalarda görebiliyoruz. Nocera, “Evlerimizde ve arabalarımızda yakıt hücreleri olsaydı herkes hemen şimdi yapay yaprakları kullanmaya başlamak isterdi” diyor. Engellerden bir başkası da piyasa. Birkaç yıl önce Nocera’dan, bir galon (3.78 litre) mazota eşdeğer miktarda enerji üretmesi ve maliyeti 3 dolar civarında tutması istenmişti. Kimyager bu hedefe yaklaştı fakat bu sefer de fosil yakıt endüstrisi “fracking” adı verilen bir hidrolik kırılma yöntemiyle ucuz doğalgaz çıkarmaya başlayarak planları bozdu. Peki umut yok mu? Aslında var. Hidrojen de hidrolik kırılmayla üretilebilir ancak karbon kirliliği gibi bir maliyeti var bunun. Yine de hidrolik kırılmanın yaygınlaşması, hidrojen kullanımının yaygınlaşmasına yarayabilir. Nocera, “Bu yöntemle evlerde hidrojen kullanımının altyapısı için zemin hazırlanabilir. Ondan sonraki adım, insanların, ‘Evet, ama bu hidrojen karbondioksite neden oluyor’ demeleri. Böylece yapay yaprağın önü açılmış olur” diyor. Ve sonunda dayanamıyor: “Her ev kendi yakıtını üretecek.”

Kaynak: New York Times