Türkiye’de yaşanan enerji krizi ve arz güvenliğini sağlamak için “Talep tarafı katılım sistemi” nasıl bir çözüm sunuyor?
Türkiye, 2022’nin ilk günlerini enerji krizi ile karşıladı. BOTAŞ’tan yapılan 17 Ocak tarihli açıklamada Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı’na gelen gaz tedarikinde arıza oluştuğu ve iletilen doğal gazın normalin üçte birine düştüğü duyuruldu.
Uzun süreli kesintiler ısıl işlem kullanan sanayicileri olumsuz etkiliyor.
BOTAŞ, bozulan üretim-tüketim dengesinin düzeltilmesi amacıyla sanayide doğal gaz tüketimlerinin günlük %40 düşürülmesini öncelikli olarak işletmelere iletti. Elektrik üretimi yapan doğal gaz çevrim santrallerinin de listeye dahil olması, elektrik üretiminde de aksamalara neden oldu.
TEİAŞ, konutlarda gerekli arz güvenliğinin sağlanması amacıyla Organize Sanayi Bölgelerinde 25 Ocak Salı’dan başlamak üzere on gün boyunca sürecek günlük elektrik kesintilerin yapılacağını duyurdu. Gerektiğinde OSB dışında ve konut alanlarında da gezdirilen kesintiler yapabileceğini duyurdu.
Elektrik kesintisinden dolayı otomotiv sanayisinden birçok büyük firmalar 24 Ocak’tan hafta sonuna kadar değişen sürelerde üretime ara vereceklerini bildirdiler.
Soğuk hava depoları, dökümhaneler, gıda işleme tesisleri gibi kesintisiz çalıştırılması gereken işletmelerin elektrik kesintilerinden etkilenmemesi için çalışmalar devam ediyor. Ancak kesintilerden pek çok üretim kolu olumsuz etkileniyor. Elektrik kesintilerinin tüm tesisi kapsayan ve 24 saati aşan sürelerde olması, kısa süreli koruyucu etkileri olabilen yalıtımlı binalar, özel dolaplar, ısıl depolama gibi çözümleri işlevsiz kılıyor.
Tüm bu sorunlar dünyada da örnekleri görülen ve devletler tarafından sıkıca takip edilen “arz güvenliği” kavramını ortaya koyuyor. Uluslararası Enerji Ajansı, enerji arz güvenliğini, “Enerji kaynaklarının satın alınabilir bir fiyattan kesintisiz bir şekilde ulaşılabilirliği” şeklinde tanımlamaktadır.
Enerji Arz Güvenliğine Teknolojik Çözüm: Talep Tarafı Katılım Sistemi
Belli bir bölgeye hizmet veren dağıtım şirketi, üretimin durmaması ve hizmetin devamlılığı için arzı belirli bir seviyede tutmaya çalışır. Ancak bu arz miktarı talebin üzerinde üretim yapılarak karşılanır. Kışın hanelerde elektrik sobalarının kullanılması, sanayi sektöründe talebin artması, teknolojik gelişmelerin tümü elektriğe olan talebin artarak dalgalanmasına sebep olmakta ve elektrik üretiminde meydana gelecek sıkıntılar kritik sistemlerin kapanmasına ve milyonlarca lira zarara sebep olmaktadır.
Talep tarafı katılım sistemi, enerji arzının tüketim aşamasında kontrol edebilmesini sağlayan, katılımcılara maddi kazanç sağlayan bir sistemdir. Avrupa’da ve Amerika’da yaklaşık 20 yıldır kullanılan bu sistemin temel amacı her koşulda enerji arzının güvenliğini sağlamak, talep piklerini verimli şekilde yöneterek kesintilerin ve yüksek elektrik fiyatlarının önüne geçmektir.
Talep tarafı katılımı ile birlikte elektrik tüketimi yüksek işletmeler, elektrikli araç şarj istasyonları, tarımsal sulama noktaları veya ticari işletmelerin belirli operasyonlarını planlı şekilde kapatabilmesine ve bu işlemden para kazanmasına olanak tanır.
Talep tarafı katılımında çok farklı ve karmaşık programlar kullanılabilmesine rağmen basit olarak tanımlarsak, dağıtım şirketinin kesintisiz hizmet için ihtiyaç duyduğu arz miktarını, tüketim yapan işletmelerden belirlenen sistemleri kısa süreli olarak kapatmasını ya da tüketimlerini farklı zamana kaydırmasını isteyerek karşılamasını sağlar. Böylece enerji üretiminden maksimum fayda elde edilir.
Talep tarafı katılım sistemi yazılımı, Onur Enerji’nin Ege Teknopark’ta geliştirdiği AR-GE projelerinden biridir. Bu proje hakkında daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
