Avrupa Yeşil Mutabakatı (EU Green Deal) Avrupa Birliği ekonomisini sürdürülebilir bir gelecek için dönüştürmeyi amaçlıyor. 27 AB Üye Devletinin tamamı, AB’yi 2050 yılına kadar iklim açısından nötr ilk kıtaya dönüştürmeyi taahhüt ettiler ve bu amaca ulaşmak için, emisyonları 2030 yılına kadar 1990 seviyelerine kıyasla en az %55 azaltma sözü verdiler.
Bu mutabakat, inovasyon, yatırım ve istihdam için yeni fırsatlar yaratmanın yanı sıra
- Karbon salım/emisyon azaltımı,
- Enerji kıtlığını adreslemesi,
- Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması
- Sağlık ve refahı artırılmasını hedefliyor.
AB Yeşil Mutabakatı’nın açıklanan zaman planına göre 2030’a kadar çeşitli sektörlerde ve konularda belirlenen hedeflere ulaşılmasını zorunlu kılıyor. Bu durum hem Avrupa Birliği üye devletleri için bir bağlayıcılık oluşturuyor, hem de AB ile ticaret yapan ülkelerin bu mutabakat kapsamında belirlenen standartlarda üretim yapmalarını gerekli kılıyor.
Türkiye gibi Avrupa Birliğine asosiye olan ve sıkı ticari ilişkileri olan ülkelerin de AB tarafından belirlenen bu kriterlere uyması gerekiyor. Türkiye’ye etkilerine yakından inceleyemeye geçmeden önce AB Yeşil Mutabakatın 6 ana başlıkta toplanan hedeflerine ve mutabakat tekliflerine göz atalım.
- Herkes için Sürdürülebilir Ulaşım
Daha yeşil ulaşıma geçiş ile en uzak bölgelerde bile temiz, erişilebilir ve uygun fiyatlı ulaşım sunması hedefleniyor. Avrupa Komisyonu, yeni otomobillerin ve kamyonetlerin CO2 emisyonlarını azaltmak için daha iddialı hedefler öneriyor.
- Arabaların karbon emisyonlarını 2030’a kadar %55 azaltmak
- Kamyon ve kamyonetlerin emisyonlarının 2030’a kadar %50 azaltılmak
- Yeni arabalarda 2035’e kadar sıfır emisyon hedefliyor
Komisyon ayrıca sıfır ve düşük emisyonlu araçlar için pazarın büyümesini teşvik ediyor. Özellikle vatandaşların kısa ve uzun yolculuklar için bu araçları şarj etmek için ihtiyaç duydukları altyapıya sahip olmalarını sağlamaya çalışıyor.
Buna ek olarak, 2026’dan itibaren karayolu taşımacılığı, emisyon ticareti, kirliliğe bir fiyat koyma, daha temiz yakıt kullanımını teşvik etme ve temiz teknolojilere yeniden yatırım yapma kapsamına giriyor.
Komisyon ayrıca, şimdiye kadar bir istisnadan yararlanan havacılık sektörü için karbon fiyatlandırması öneriyor. Ayrıca, uçakların AB havalimanlarından tüm kalkışlar için sürdürülebilir harmanlanmış yakıtları kullanma zorunluluğuyla birlikte, sürdürülebilir havacılık yakıtlarının teşvik edilmesini öneriyor.
Ekonomilerimizi karbondan arındırma çabalarına adil bir katkı sağlamak için Komisyon, karbon fiyatlandırmasını denizcilik sektörüne yaymayı teklif ediyor. Komisyon ayrıca, yerel hava kalitesine de zarar veren kirletici yakıtların kullanımını azaltarak, büyük limanlar için kara gücüne sahip gemilere hizmet verecek hedefler belirlemek üzere çalışmalar yapıyor.
- Üçüncü sanayi devrimine öncülük
Bu yeni teklifler ve hedefler, enerji ve ulaşım, inşaat ve yenileme gibi sektörlerdeki tüm değer zincirlerinde etki yaratıyor ve Avrupa genelinde sürdürülebilir, yerel ve iyi ücretli işler yaratılmasına yardımcı oluyor. Bu kapsamda;
- 2030’a kadar 35 milyon bina yenilenerek enerji verimli hale getirilebilir.
- 2030’a kadar İnşaat sektöründe 160.000 ek yeşil istihdam yaratılabilir.
Ekonominin elektrifikasyonu ve yenilenebilir enerjinin daha fazla kullanılmasının bu sektörlerde daha fazla istihdam yaratması bekleniyor. Binaların enerji verimliliğinin arttırılması, yerel işgücünün daha yüksek talep görmesiyle birlikte inşaat sektöründe de istihdam yaratıyor.
- Enerji Sistemlerinin “Temizlenmesi”
Sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar en az %55 oranında azaltmak, daha yüksek yenilenebilir enerji payları ve daha fazla enerji verimliliği gerektiriyor. Yeşil Mutabakat Komisyonu, AB’nin enerji karışımındaki yenilenebilir kaynakların bağlayıcı hedefini %40’a çıkarmayı teklif ediyor. Teklifler, hidrojen gibi yenilenebilir yakıtların endüstride ve ulaşımda kullanımını ek hedeflerle teşvik ediyor.
Ayrıca, tüketiciler ve endüstri için hem emisyonları hem de enerji maliyetlerini düşürmek için enerji tüketimini azaltmak esastır. Komisyon, 2030 yılına kadar nihai ve birincil enerji tüketimi için toplamda %36-39’luk bir azalma sağlamak için AB düzeyinde enerji verimliliği hedeflerini artırmayı ve bunları bağlayıcı hale getirmeyi teklif ediyor.
- 2030 için %40 yeni yenilenebilir enerji hedefi
- Nihai ve birincil enerji tüketimi için %36-39 yeni 2030 enerji verimliliği hedefleri
Enerji ürünlerine yönelik vergi sistemi de doğru teşvikler vererek yeşil geçişi desteklenmesi hedefleniyor. Komisyon, sosyal etkiyi azaltırken ve savunmasız vatandaşları desteklerken, ısıtma ve ulaşım için asgari vergi oranlarını iklim hedeflerine uyumlu hale getirmeyi teklif ediyor.
- Daha yeşil yaşam tarzları için binaların yenilenmesi
Yeni Sosyal İklim Fonu’nun, en çok etkilenen veya enerji veya hareketlilik yoksulluğu riski taşıyan AB vatandaşlarını desteklemesi planlanıyor. Binaların yenilenmesi, sıfır ve düşük emisyonlu ulaşıma erişim ve hatta gelir desteği için 7 yılda 72,2 milyar Euro fon sağlamayı planlıyor.
Evlere ek olarak, kamu binalarının da yenilenebilir enerjiyi daha fazla kullanmak ve enerjiyi daha verimli kullanmak için yenilenmesi gerekiyor.
Komisyon şunları şart koşuyor:
- Üye devletlerin tüm kamu binalarının toplam taban alanının yıllık en az %3’ünü yenilemesini
- 2030 yılına kadar binalarda yenilenebilir enerji kaynaklarının %49’u için bir ölçüt belirlenmesini
- Üye Devletlerin 2030 yılına kadar ısıtma ve soğutmada yenilenebilir enerji kullanımını her yıl +1.1 yüzde puanı artırmasını
- Gezegenimizi ve sağlığımızı korumak için doğayla birlikte çalışmak
Komisyon bu nedenle Avrupa’nın ormanlarını, topraklarını, sulak alanlarını ve turbalıklarını restore etmeyi öneriyor. Bu, CO2 emilimini artırarak çevremizi iklim değişikliğine karşı daha dayanıklı hale getiriyor.
Bu kaynakların döngüsel ve sürdürülebilir bir yönetimi ile şunlar hedefleniyor:
- Yaşam koşullarımızı iyileştirilmesi
- Sağlıklı bir çevreyi korunması
- Kaliteli işler yaratılması
- Sürdürülebilir enerji kaynakları sağlanması
Doğal karbon giderimi için yeni hedefler:
- 225 Milyon ton (Eski hedef)
- 268 Milyon ton (şimdiye kadar başarılan)
- 310 Milyon ton (Eski hedef)
- Küresel iklim eylemini hızlandırmak
Komisyona göre Avrupa Yeşil Anlaşması şimdiden olumlu bir örnek oluşturuyor ve büyük uluslararası ortakların iklim tarafsızlığı için kendi hedef tarihlerini belirlemelerine yol açıyor. Yenilenebilir enerji teknolojilerine yatırım yaparak, dünyanın geri kalanına da fayda sağlayacak uzmanlık ve ürünler geliştirmeyi planlıyorlar.
AB Yeşil Mutabakat ve Türkiye’ye Etkileri
Türkiye ekonomisinin ihracat yaptığı bölgelerin başını çeken Avrupa Birliği’nin almış olduğu bu karar yeni döneme yeşil bir damga vuruyor. Artık sadece birliğin kalkınma planlarının çevreye saygılı olduğunu ifade etmekle kalmıyor iş yaptığı ülkelerin de yeşile saygılı bir kalkınma planını hayata geçirmesi için zorluyor. Bu nedenle önümüzdeki dönemlerde Yeşil mutabakatın ticari rekabetin koşullarını belirleyeceği konusunda kuşkuya yer bırakmamak gerekiyor.
İklim krizini dayanak alan bu büyüme planı en basit hali ile AB şirketlerinin ek vergi maliyetlerinden kaçınmak ve rekabetçi kalabilmek için karbon salımı azaltımı yapmaya zorluyor ve bu AB’ye ihracat yapan Türk firmalarını da yakından ilgilendiriyor.
Tüsiad tarafından hazırlanan sektörel rapor 50€/t karbon fiyatlaması durumunda imalat sektörlerinin 18 milyar TL gibi ilave bir maliyete katlanması olasılığını gözler önüne seriyor. Özellikle çimento gibi bazı sektörlerin karbon emisyonları kapsam 1’e girerken, otomotiv ya da tekstil gibi sektörlerin ise kapsam 2’ye girdiğini görüyoruz. Sektörü ne olursa olsun tüm işletmelerin yeni döneme uyum sağlamak için enerji verimliliği çalışmaları yapması ve temiz enerji tedariğine geçmeleri gerekiyor.
Enerji verimliliği en az yatırım gerektiren ve en hızlı sonuçlar alınacak kaynak olarak gösteriliyor ve tüm ülkelerde çeşitli oranlarda teşvikler veriliyor ancak enerji verimliliği projelerinin kısa kendini geri ödeme süreleri ile çoğu zaman teşvik başvurusu yapmak yerine projeyi yapmak ekonomik açıdan daha değerli oluyor.
Özellikle AB geneli yapılan çalışmalar ekonominin %99’unun KOBİ’lerden (küçük ve orta büyüklükte işletmeler) oluştuğunu ve %40 oranında enerji verimliliği potansiyeline kolay ulaşılabileceğini gösteriyor. Türkiye için de durum benzer ve bir istisna barındırmıyor. AB’ye ihracat yapan veya bu konumdaki işletmelere tedarikçi olanların artık ivedilikle harekete geçmesi gerekiyor.
Onur Enerji Olarak ne Yapıyoruz?
Uzmanlık alanımız olan enerji verimliliği ve temiz enerji teknolojileri alanında çok sayıda önemli projeye imza attık ve atmaya devam ediyoruz. Hem ar-ge ve inovasyon projelerimiz ile yeni teknolojilerin geliştirilmesi için uygun altyapıyı sağlıyor ve iş birliklerimizi geliştiriyoruz hem de danışmanlık projelerimiz ile temiz enerji projelerinizin hayata geçmesine yardımcı oluyoruz.
Bu projelerin yaygınlığının ve etkilerinin arttırılarak ölçeklenebilir bir karbon azaltımı duyarlılığı sağlanması için tüm paydaşlarla var gücümüzle çalışıyoruz. AR-GE’nin şampiyonlar ligi tabir edilen Avrupa Birliği çerçeve program projeleri kapsamında desteklenerek 6 ülkeden 18 partnerin 54 ay süre birlikte çalışarak hayata geçirdiği BRICKER isimli projemiz ile Avrupa’ya örnek oluyoruz.
Kamu binalarında belirlenen referanslara göre enerji tüketimini %50 azaltmayı hedefleyen ve enerji verimliliği koordinasyonunu üstlendiğimiz bu projede, Türkiye demo sahası olarak belirlenen Aydın Adnan Menderes Üniversitesi hastanesi güneşin doğduğu her gün enerji kaynaklı karbon salımını azaltmaya devam ediyor. Daha mavi ve daha yeşil yarınlar için sizleri bizimle tanışmaya ve çalışmaya davet ediyoruz.
Yeni AR-GE Projemiz Carbon.Ninja
Türkiye’de enerji verimliliği standartlarını yakalayabilmesi için açısından en çok zorlanacak olan ve AB Yeşil Mutabakatı’ndan en çok etkilenecek olanların KOBİ’ler olduğu anlaşılıyor. KOBİ’lerin kendi enerji maliyetlerini takip etmeleri, enerji planlarını oluşturabilmeleri ve emisyonları düşürmeleri takip edebilmeleri için Carbon.Ninja’yı geliştiriyoruz.
Carbon.Ninja işletme için değerlendirme anketleri ile hızlı eyleme geçebileceğiniz enerji verimliliği önlemleri sunarken tüketimlerinizi takip edebilmenize, elektrik tüketen cihazlarınızın envanterini oluşturmanıza ve mevcut ekipmanlarınızı enerji verimli olanlarla değiştirirken kolay finansal hesaplar yapmanıza yardımcı olan online bir altyapı oluşturuyor.
Detaylı bilgi için https://carbon.ninja ‘yı ziyaret ederek erken aşama bir davetiye için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
